سیستم مالیاتی آلمان

از جمله مسائلی که باید پیش از سفر به آلمان‌ با آن آشنا شوید سیستم مالیاتی آلمان است. موضوعی بسیار مهم و با اهمیت برای اشخاصی که با هدف کسب‌وکار به این کشور مهاجرت می‌کنند. از جمله مالیات‌های مهم در آلمان می‌توان به مواردی همچون: ۱. مالیات بر حقوق و امنیت اجتماعی؛ ۲. مالیات کلیسا؛ ۳. VAT؛ ۴. مالیات همبستگی اشاره کرد. در این مقاله، به پرسش‌هایی از قبیل «نرخ مالیات بر حقوق در آلمان چقدر است؟» و «چگونه مقدار مالیات را محاسبه کنیم؟» و «استرداد مالیات چیست و چگونه برای آن اقدام کنیم؟» پاسخ داده می‌شود. تمام این موارد، متقاضیان مهاجرت به این کشور را از مقدار هزینه زندگی در آلمان مطلع خواهد کرد. 

مالیات بر حقوق در آلمان

پیش از شروع فعالیت در آلمان کسب اطلاعاتی دربارۀ مالیات شخصی حقوق و درجه‌ها و انواع دیگر مالیات‌ها می‌تواند شما در مدیریت هزینه‌ها کمک کند. درحقیقت، پرداخت مالیات شخصی حقوق برای شهروندانی که در آلمان زندگی خود را از طریق شغلی معین می‌گذرانند، الزامی است. حاما مالیات بر حقوق چیست؟ مالیات بر حقوق هزینه‌ای است که باید از درآمد ناخالص فرد به دولت پرداخت شود و کارفرما این هزینه را به‌صورت خودکار از حقوق ناخالص وی کسر و به مرکز مالیات آلمان پرداخت می‌کند. جدای از این، کارفرما هزینۀ مربوط به مالیات امنیت اجتماعی را از دستمزد کارمندش کم خواهد کرد.

با مروری بر تاریخچه مالیات، می‌توانیم نقطه آغاز دریافت مالیات بر حقوق را اولین‌بار در مصر باستان پیدا کنیم. کشورهای اروپایی در قرن هجدهم برای تأمین منابع مالی جنگ، مالیات بر حقوق را به قوانین خود اضافه کردند. اصطلاح آلمانی Steuer برای مالیات معانی مختلفی دارد و یکی از آن‌ها «وظیفه» است؛ بنابراین، منطقی به‌نظر می‌رسد که تمامی افراد به میزان توانایی و حقوق خود موظف به تأمین بودجۀ ملی دولتی باشند. افزون‌براین، سیستم مالیاتی آلمان به‌صورت تصاعدی عمل می‌کند؛ دریافت مالیات بیشتر به‌ازای حقوق بیشتر‌. برای محاسبۀ مقدار خالص حقوق دریافتی، درآمدتان را به‌صورت ماهانه (هفتگی) محاسبه و سپس مقدار مالیات بر حقوق و مالیات امنیت اجتماعی را از آن کسر کنید. بدین‌منظور می‌توانید به صفحۀ income-tax-calculator مراجعه کنید.

سطح‌بندی سیستم مالیاتی آلمان

به‌طورکلی، سطح مالیاتی آلمان که با عنوان Steuerklassen شناخته می‌شود از شش سطح تشکیل شده است که نرخ آن براساس نوع مالیات تعلق‌گرفته به فرد متفاوت خواهد بود. سطح‌بندی سیستم مالیاتی آلمان به این صورت است:

1. سطح اول: به افراد مجرد، خانم‌های بدون همسر (بیوه)، مطلقه و کسانی مربوط می‌شود که در مشارکت مدنی سهم دارند؛
2. سطح دوم: برای افراد مجردی است که به‌عنوان والدین مجرد در نظر گرفته می‌شوند؛
3. سطح سوم: به افراد متأهلی مربوط می‌شود که همسرانشان درآمد ندارند؛
4. سطح چهارم: برای زوج‌های متأهلی است که هر دو درآمد دارند و در آلمان زندگی می‌کنند؛
5. سطح پنجم: به افراد متأهلی مربوط می‌شود که همسرانشان مشمول مالیات سطح سوم هستند؛
6. سطح ششم: برای افرادی است که از بیش از یک کارفرما حقوق دریافت می‌کنند.

افرادی که تمام‌وقت یا پاره‌وقت حین تحصیل در آلمان کار می‌کنند، شایسته است با سیستم مالیاتی آلمان آشنا شوند. همچنین، از افراد فعال در مشاغل آزاد در آلمان انتظار می‌رود که اظهارنامۀ مالیاتی سالانه ارائه دهند. سال مالیاتی در آلمان به سال تقویمی شباهت دارد؛ یعنی صاحبان مشاغل آزاد باید اظهارنامۀ مالیاتی خود را تا ژانویه ارائه کنند؛ البته آخرین مهلت ارائۀ آن، ۳۱مه است. آنان این نکته را نیز باید مدنظر قرار دهند که اظهارنامه تمامی مبالغ کسرشده، مانند بیمه را دربر گیرد؛ زیرا این اظهارنامه نشان‌دهندۀ میزان درآمدی است که در سال گذشته کسب کرده‌اند. برای این منظور، صاحبان مشاغل آزاد می‌توانند از محاسبه‌گر مالیات بر حقوق مشاغل آزاد استفاده کنند.

گفتنی است کارمندان به اظهارنامۀ مالیاتی نیازی ندارند؛ البته اگر شغل خود را در طول سال تغییر نداده یا درآمد دیگری از شغل آزاد دریافت نکرده باشند. با اینکه کارمندان به این اظهارنامه نیازی ندارند، درصورت تمایل‌، می‌توانند این کار را انجام دهند. همچنین، اگر کارمندی به‌عنوان مثال به‌مدت یک سال مالیاتی در آلمان نبود‌ه باشد، ممکن است مشمول بازپرداخت مالیات شود که البته مراحل آن بسیار دشوار و زمان‌بر است.

مالیات‌های دیگر

علاوه‌بر مالیات بر حقوق و مالیات امنیت اجتماعی، در آلمان انواع دیگری مالیات وجود دارد که برخی از آن‌ها به‌شرح زیر هستند:

۱. مالیات همبستگی

کسانی که در آلمان بیشتر از ۹۷۲ یورو در ماه درآمد دارند، علاوه‌بر مالیات بر حقوق، مالیات همبستگی (Solidaritätszuschlag) پرداخت می‌کنند. نرخ این مالیات ۵.۵درصد است که از حقوق کسر می‌شود. مالیات همبستگی در سال ۱۹۹۱ به‌منظور بازسازی و سرمایه‌گذاری در آلمان‌شرقی بعد از اتحاد مجدد با آلمان‌غربی معرفی شد. ناگفته نماند از این مالیات همچنان برای کمک به هزینه‌های جاری آلمان استفاده می‌شود.

۲. مالیات کلیسا

هر فرد مسیحی و یهودی در آلمان موظف است مالیات کلیسا (Kirchensteuer) را پرداخت کند. نرخ این مالیات ۸ تا ۹درصد است و به‌همراه مالیات بر حقوق و مالیات امنیت اجتماعی از درآمد ناخالص فرد کسر می‌شود.

۳. VAT

مالیات بر ارزش افزوده یا VAT (به زبان انگلیسی مخفف Value Added Tax و به زبان آلمانی Mehrwertsteuer) بر هر خدمت و کالای مجلل و غیرضروری در آلمان اِعمال می‌شود. نرخ جاری مالیات بر ارزش افزوده در آلمان ۱۹درصد است که برخی کالاها مانند کتاب و گُل میزان کمتری (حدوداً ۷درصد) را مشمول می‌شوند.

کارمندان اعزامی در آلمان

در انتهای این مقاله، بد نیست با اطلاعاتی دربارۀ سیستم مالیاتی آلمان برای کارمندان اعزامی آشنا شویم. درحقیقت، بسیاری از افراد به درخواست خود یا کارفرمایشان با هدف کار به این کشور اعزام می‌شوند. به‌عبارتِ‌دیگر، آنان در آلمان حضور دارند؛ ولی با شرکت خود در کشور مبدأ همکاری می‌کنند. در این صورت، مالیات کارمندان اعزامی باتوجه‌به سیستم مالیاتی کشور مبدأ در نظر گرفته می‌شود. به‌بیانِ‌بهتر، کارمندان اعزامی مجبور نیستند مالیات بر حقوق و مالیات امنیت اجتماعی آلمان را بپردازند. این قانون مشمول مأموریت‌های حداکثر دو‌ساله می‌شود؛ البته گاهی تا پنج سال نیز اجرایی است.